Autorem niniejszej książki jest ks. kan. Marian Ofiara, kapłan diecezji toruńskiej, pierwszy proboszcz parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Działdowie, inicjator i kustosz Diecezjalnego Sanktuarium Błogosławionych Męczenników Działdowskich, beatyfikowanych przez papieża Jana Pawła II w Warszawie 13 czerwca 1999 roku. Ojciec Święty dokonał wówczas beatyfikacji 108 męczenników, będących ofiarami nazistowskiego prześladowania Kościoła w Polsce w latach 1939–1945. Wśród błogosławionych znalazły się również trzy osoby pochodzące z diecezji płockiej, a mianowicie arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski, biskup Leon Wetmański i siostra zakonna Maria Teresa, którzy ponieśli męczeńską śmierć za wiarę na ziemi działdowskiej w obozie koncentracyjnym Soldau, w miejscu eksterminacji tysięcy Polaków i Żydów. Egzekucje odbywały się na terenie obozu i w lasach pobliskich wsi Białuty, Komorniki oraz w tzw. Lasku Zwierskiego. Dzięki staraniom ks. Mariana Ofiary trwałym i wymownym znakiem pamięci o rzeszy więźniów obozu koncentracyjnego Soldau stało się diecezjalne sanktuarium w Działdowie, erygowane kanonicznie 8 czerwca 2014 roku. Jest to zarówno miejsce modlitwy, kultu i pielgrzymek, jak i punkt edukacji uświadamiającej tragiczne i dalekosiężne skutki nazizmu hitlerowskiego.
W związku z przygotowaniem Jubileuszu Roku 2000 św. Jan Paweł II skierował do duchowieństwa i wiernych list apostolski Tertio millennio adveniente, w którym zamieścił słowa stanowiące niejako motto niniejszej książki: „W naszym stuleciu wrócili męczennicy. A są to często męczennicy nieznani, jak gdyby nieznani żołnierze wielkiej sprawy Bożej. Jeśli to możliwe, ich świadectwa nie powinny zostać zapomniane w Kościele” (TMA, nr 37). Właśnie to przesłanie zmobilizowało Autora książki do zgłębiania wiedzy historycznej o losie więźniów obozu koncentracyjnego Soldau. Pełniąc posługi duszpasterskie w parafii i w sanktuarium, mimo choroby znajdował czas i siły na pasjonujące go lektury i kwerendy, a w rezultacie na opracowanie tej książki, pisanej z głębokim przekonaniem, że „narody, tracąc pamięć, tracą życie”.
Ks. Marian Ofiara urodził się 26 maja 1962 roku w Dąbrowie Chełmińskiej. Po ukończeniu Technikum Budowlanego w Toruniu wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, w którym odbył sześcioletnie studia filozoficzne i teologiczne. Święcenia kapłańskie przyjął 22 maja 1988 roku z rąk biskupa Mariana Przykuckiego, ordynariusza diecezji chełmińskiej. Następnie jako wikariusz pracował kolejno w Rumi, Janowie, Kamieniu Krajeńskim i Działdowie.
W roku 1996 został proboszczem nowej parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Działdowie z misją budowy świątyni i organizowania struktur duszpasterskich. Zadania te wypełniał gorliwie i ze świadomością, że przypadło mu w udziale duszpasterzowanie na terenie przyległym do obozu koncentracyjnego Soldau, na ziemi nasiąkniętej krwią i cierpieniem niewinnych ludzi. Dlatego postrzegał miejsca kaźni na ziemi działdowskiej jako świętą relikwię i razem z parafianami i pielgrzymami nawiedzał te miejsca, budził dla nich należny szacunek w społeczeństwie, zachęcał, by do nich przybywać. Przyjmując godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej Płockiej, w wywiadzie dla „Gościa Płockiego” powiedział: „Pamiętajcie o Działdowie, bo tu tak obficie przelała się krew. Pielgrzymujcie do tego miejsca, bo na krwi Chrystusa i na męczennikach buduje się Kościół. Gdy stawiamy na męczenników i do nich się odwołujemy,
to na pewno nie pobłądzimy”.
Rok 2022, sześćdziesiąty rok życia ks. Mariana Ofiary, był dla niego czasem trudnych zmagań z nasilającą się chorobą nowotworową. Na dwa dni przed śmiercią, która nastąpiła 8 kwietnia 2022 roku, świadom w pełni swej sytuacji, zatelefonował ze szpitala, aby się pożegnać. Cierpiał, ale o tym nie mówił. Natomiast powiedział mi, że teraz lepiej rozumie, ile wycierpieli więźniowie obozu koncentracyjnego, umierający w nieludzkich warunkach, na barłogach, bez żadnej pomocy medycznej. Wyraził również przekonanie, że wkrótce spotka się z Panem Jezusem i ufa Jego miłosierdziu. W końcu wyznał, że kocha swoją diecezję i parafię, dlatego chorobę przyjmuje jako swoją modlitwę za Kościół.
Za wieloletnią działalność społeczną śp. ks. kan. Marian Ofiara został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Działdowa i odznaczony pośmiertnie złotym medalem Reipublicae Memoriae Meritum. Jest on wciąż obecny we wdzięcznej pamięci i modlitwach swoich parafian.
Verba docent, exempla trahunt – słowa uczą, przykłady pociągają. Najbardziej pociągają przykładni ludzie. Czytelnikom tej książki życzę owocnej lektury, uwzględniającej także piękną osobowość Autora.
+ Andrzej Suski
Biskup Toruński Senior
